Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Tunel pełen tajemnic między Wałbrzychem i Jedliną. Od lat ściąga poszukiwaczy skarbów (ZDJĘCIA)

Artur Szałkowski
Nieczynny obecnie tunel kolejowy pomiędzy Wałbrzychem i Jedliną-Zdrój owiany jest tajemnicą i robi duże wrażenie zwłaszcza zimą
Nieczynny obecnie tunel kolejowy pomiędzy Wałbrzychem i Jedliną-Zdrój owiany jest tajemnicą i robi duże wrażenie zwłaszcza zimą Dariusz Gdesz
Jest drugim pod względem długości tunelem kolejowym w Polsce. Po raz ostatni pociąg przejechał nim w latach 90. XX wieku. Później jeździł w nim tylko... czołg. Od lat rozpala wyobraźnię badaczy historii i poszukiwaczy skarbów.

Tunel o długości 1560 m, który został wydrążony w latach 1876-1879 w masywie Małego Wołowca (720 m n.p.m.) pomiędzy Wałbrzychem i Jedliną-Zdrój, jest drugim pod względem długości tunelem kolejowym w kraju. W latach 1907-1912 wydrążono równolegle do niego drugi tunel, który ma 1601 m długości i jest najdłuższym tunelem kolejowym w Polsce. Młodszy z obiektów wciąż jest eksploatowany przez kolej. Obecnie prowadzone są w nim prace remontowe.

Fotorelacja z remontu najdłuższego tunelu kolejowego w Polsce

Z kolei starszy tunel został wyłączony z eksploatacji w latach 90. XX wieku. Zdemontowano w nim wówczas torowisko. Na ceglanej i kamiennej obudowie wewnątrz tunelu doskonale widać ślady ponad stu lat jego eksploatacji. Pokryta jest grubą warstwą sadzy, która wydobywała się z kominów przejeżdżających tunelem parowozów. Duże wrażenie wnętrze nieczynnego tunelu robi zwłaszcza zimą. Cieknąca po ceglanej oraz kamiennej i pokrytej sadzą obudowie woda zamarza i nadaje jej efektowny blask.

Efektownie wygląda również lodowa hałda, która tworzy się zimą w pobliżu połączenia tunelu z kominem wentylacyjnym o głębokości około 114 m. Jego wylot znajduje się na terenie Kamieńska - części Jedliny-Zdroju. Wybudowano go przede wszystkim po to, by odprowadzać spaliny z przejeżdżających tunelami lokomotyw parowych. Komin wentylacyjny może być jednak wykorzystywany także jako szyb ewakuacyjny. Taki wariant z powodzeniem testowały służby ratownicze, które w 2005 roku brały udział w manewrach organizowanych przez Państwową Straż Pożarną w Wałbrzychu.

Także w 2005 r. wyłączony z eksploatacji tunel stał się poligonem doświadczalnym dla Zakładu Mechanicznego Bumar-Łabędy S.A. w Gliwicach. Przedstawiciele zakładu testowali w obiekcie swój ówczesny produkt sztandarowy - czołg PT-91M „Twardy”, a dokładnie zamontowany w nim, francuskiego systemu kierowania ogniem. Tunel idealnie nadaje się do tego typu testów, bo nie występują w nim zakłócenia elektromagnetyczne.

Najdłuższy tunel drogowy w Polsce zostanie zbudowany w powiecie wałbrzyskim

W okresie II wojny światowej tunele wydrążone w masywie Małego Wołowca miały służyć jako schrony dla pociągów specjalnych władz III Rzeszy. Od lat trwają spekulacje o ulokowaniu w ich wnętrzu tajnej centrali telefonicznej Rüdiger, która miała zapewniać nazistowskim dygnitarzom, przebywającym w pociągach specjalnych, stałą łączność ze stolica III Rzeszy. Jednoznacznych dowodów istnienia takiej centrali wciąż nie zdobyto.

Dwa lata po zakończeniu II wojny światowej, doszło do najbardziej tragicznego i udokumentowanego wypadku związanego z tunelami. Wszystko z powodu różnicy poziomów pomiędzy wlotem do tuneli od strony Jedliny-Zdrój (535 m n.p.m.) i ich wylotami od strony Wałbrzycha (540 m n.p.m.). 11 listopada 1947 roku, parowóz jadący w kierunku Wałbrzycha stanął wewnątrz tunelu. Na oblodzonym torowisku jego koła zaczęły się ślizgać. W wyniku spalania węgla w palenisku lokomotywy, wnętrze tunelu zaczął wypełniać tlenek węgla. Zabójczy czad uśmiercił wówczas czterech kolejarzy.

Kilkanaście lat temu zainteresowane przejęciem i zagospodarowaniem niszczejącego tunelu oraz popadającego w ruinę dworca w Kamieńsku, były władze Jedliny-Zdrój. Nieużytkowany obiekt kolejowy, planowały przekształcić w atrakcję turystyczną. Wewnątrz tunelu, miało zostać ponownie ułożone torowisko, po którym turyści mogliby jeździć napędzanymi ręcznie drezynami. Przedstawiciele PKP przez długi czas nie zajmowali stanowiska w tej sprawie. W międzyczasie gminie Jedlina-Zdrój „przeszło koło nosa” kilka projektów unijnych, z których zamierzali pozyskać dotację na realizację przedsięwzięcia i sprawa upadła.

Nieczynny obecnie tunel kolejowy pomiędzy Wałbrzychem i Jedliną-Zdrój owiany jest tajemnicą i robi duże wrażenie zwłaszcza zimą

Tunel pełen tajemnic między Wałbrzychem i Jedliną. Od lat śc...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na walbrzych.naszemiasto.pl Nasze Miasto